Od czego zacząć zmianę zawodową
Aneta Matyjaszek
Każda zmiana wiąże się ze stresem, nawet jeśli odbieramy ją jako coś pozytywnego lub jej chcemy.
Można wyróżnić jego dwa rodzaje: eustres, który jest mobilizujący i potrzebny, oraz dystres, który wpływa na nas destrukcyjnie, a w skrajnych przypadkach potrafi nas sparaliżować.
Trudno określić, gdzie przebiega granica. Dużo zależy od indywidualnych czynników, takich jak: okoliczności, siła stresora, osobowość i coś, o czym się dzisiaj dużo mówi – rezyliencja rozumiana jako umiejętność przystosowywania się do zmiennych warunków, elastyczność. U każdego przekształcenie się eustresu w dystres będzie przebiegało inaczej.
Według skali najbardziej stresujących zdarzeń losowych opracowanej przez P.G. Zimbardo i F.L. Rucha w czołówce jest m.in. utrata pracy, odejście na emeryturę i zmiana kierunku pracy.
Nie można dokonać zmiany zawodowej bez stresu. Zwłaszcza, że jest to proces, a nie jednorazowy akt. Ważne jest, aby trzymać go w ryzach, żeby nas mobilizował, a nie paraliżował i demotywował.
Oblicza zmiany
Zmiana zawodowa może przybrać różne formy. Może to być zmiana zewnętrzna, widoczna dla wszystkich.
Zazwyczaj polega na:
- zmianie stanowiska, obowiązków w obrębie tej samej firmy,
- zmianie firmy przy zachowaniu tego samego stanowiska, funkcji,
- zmianie zawodu.
Może też być wewnętrzna. Wtedy polega na zmianie postawy, nastawienia, emocji w odniesieniu do tego samego stanowiska czy zakresu obowiązków. To w tym obszarze ma miejsce tzw. cicha rezygnacja pracowników – wykonywanie dotychczasowej pracy automatycznie, bez zaangażowania, na minimalnym poziomie.
Powstaje pytanie: kiedy jest najlepsza pora na zmiany?
Można pójść na łatwiznę i odpowiedzieć fejsbukowym szablonem: “Zawsze jest dobra pora na zmianę!”. Ja jednak zalecam dużą ostrożność w stosowaniu takich ogólników we własnym życiu, bez przemyślenia sprawy.
Moim zdaniem, dobra pora na zmiany jest wtedy, gdy:
- od dłuższego czasu doświadczasz objawów wypalenia zawodowego (pół roku lub dłużej),
- czujesz, że potrzebujesz nowych wyzwań i rozwoju, a w obecnej pracy nie masz na to szans,
- widzisz, że osiągnęłaś wszystko, co mogłaś w obecnej pracy,
- zmieniły się twoje priorytety, wartości oraz oczekiwania i nie masz jak ich realizować.
Emocje w zmianie
Jeśli myślisz o zmianie zawodowej, warto przyjrzeć się emocjom, jakie pojawiają się w tobie.
Czujesz strach czy bardziej ekscytację i aż nie możesz się powstrzymać przed wypisywaniem w mediach społecznościowych “Idzie nowe!”?
A może kłębią się w tobie wszystkie naraz?
To naturalne, że przechodząc przez zmiany, przechodzimy przez różne fazy emocjonalne – od negacji, złości, strachu i oporu po adaptację, odzyskanie równowagi i zaangażowanie
Każde z tych odczuć to cenna informacja. Przyjmij je właśnie takie, jakie są, ale pilnuj, aby nie tylko one decydowały o twoim wyborze.
Dlaczego warto zawalczyć o lepszą pracę?
Korzyści jest sporo.
➢ W pracy spędzamy statystycznie ok. 33 lata życia – tyle czasu możesz stać w miejscu i męczyć się albo się rozwijać.
➢ Dzięki zmianie zawodowej zdobywamy bezcenne doświadczenie i wiedzę o sobie oraz nowe kontakty i umiejętności.
➢ Wzmacniamy swoją proaktywność i sprawczość.
➢ Ćwiczymy własną elastyczność. Dajemy sobie szansę na nowe, a tym samym na pełniejsze i lepsze życie.
Co cię blokuje przed zmianą?
Najczęstszą odpowiedzią jest strach. W dodatku ten, jak wiadomo, ma wielkie oczy. Kobiety najczęściej boją się, że sobie nie poradzą albo okaże się, że nie są wystarczająco dobre.
Dlaczego boimy się zmian?
- Bo musimy zrobić coś inaczej, wyjść w nieznany teren. Boimy się tego, co nowe.
- Przeczuwamy, że będziemy musieli podjąć jakiś wysiłek.
- Bo lubimy to, co znamy, a lubimy, bo czujemy się bezpiecznie (dlatego m.in.. tkwimy w pracy, której nie znosimy).
- Lęk przed zmianą bazuje na naszej niskiej samoocenie, braku poczucia, że coś od nas zależy.
Jak sobie z tym lękiem poradzić?
Oto moja propozycja. Sprawdziła się u mnie oraz u moich klientek. Mam nadzieję, że pomoże również tobie.
- Nazwij to, czego się boisz.
- Zweryfikuj swoje przekonania za pomocą pytań:
➢ Czy to jest prawda poparta faktami?
➢ Czy to jest dla mnie wspierające?
➢ Jakim wspierającym przekonaniem możesz zastąpić to niekorzystne?
- Zapisuj i powtarzaj te nowe przekonania, utrwalaj je.
Skąd brać odwagę do zmian
Po drugiej stronie strachu leży odwaga. Według Słownika języka polskiego to “odwaga [zdolność, gotowość – przyp. moje A.M.] wypowiadania się i postępowania zgodnie ze swoimi przekonaniami, bez względu na konsekwencje”.
Lubię jeszcze inną definicję – to działanie mimo strachu.
Nie chodzi o to, by w ogóle się nie bać, ale o to, by lęk nie hamował naszych działań, nie kierował naszymi wyborami.
Dlatego uważam, że tak naprawdę odwaga potrzebna do zmian jest jak mięsień, który można ćwiczyć w drobnych, codziennych sytuacjach. To, co ją usypia, obezwładnia to rutyna i schematy. Codziennie zrób więc coś, co je przełamuje: idź lub jedź inną drogą do pracy, poproś o podwyżkę, naucz się czegoś nowego.
Dobry plan to podstawa
Kiedy już ustalisz, że nadeszła właściwa pora, żeby coś zmienić, czas na dobry plan!
Zanim jeszcze zapiszesz konkretne zadania i ujmiesz je w harmonogram, wypisz sobie minimum trzy najbardziej pożądane cechy nowej pracy.
Bądź konkretna.
Chcesz więcej zarabiać? Określ kwotę, a potem sprawdź, czy jest realna i poparta twoimi kwalifikacjami oraz umiejętnościami.
Możesz zaplanować swoją zmianę, rozpisując ją w czterech prostych krokach.
- Określ swoje ‘dlaczego’ – powody, dla których chcesz zmiany, i swoje wartości.
- Określ cel zmiany – co chcesz uzyskać, jakich efektów i korzyści oczekujesz? Dobrze ustawiony i właściwy cel będzie cię motywował.
- Zrób spis zasobów. Na początek wypisz wszystko. W kolejnym etapie uporządkuj to i zrób selekcję. Te zasoby to kwalifikacje, umiejętności, wiedza (ta nieformalna, zdobyta poza szkołą również!), znajomi, którzy mogą ci pomóc, rzeczy materialne (np. nieużywany garaż, który można przerobić na biuro, laptop, programy komputerowe, kolekcja płyt itd.).
- Zaplanuj sposób i czas, w jakim to osiągniesz. To miejsce na harmonogram.
Działaj konsekwentnie w swojej sferze wpływu, w zgodzie ze sobą. Tak przygotowana możesz wypłynąć na szerokie wody.
Powodzenia!
O Autorce
Aneta Matyjaszek
Przewodniczka w zmianie z ponad dziesięcioletnim doświadczeniem..
Certyfikowana trenerka umiejętności psychospołecznych, dyplomowany coach i doradca zawodowy, człowiek od projektów edukacyjnych. Wykładowczyni na kierunku zarządzanie na Akademii Pomorskiej w Słupsku i autorka ebooków: „Jak znaleźć pracę dopasowaną do siebie”, „Jak zmienić pracę i zacząć żyć” oraz „Jak zmienić pracę po 40. w 5 krokach”.
W przygotowaniu do druku jest jej poradnik dla kobiet pt. “Trzy góry do zdobycia. Jak odpocząć i odnaleźć drogę do siebie”.
W pracy z klientami dąży do integracji ich rozwoju osobistego i zawodowego. Specjalizuje się w wypaleniu zawodowym.
W Fundacji Kobieta Niezależna jest koordynatorką projektu „Womentoring FKN – Twoje wsparcie w drodze po pracę!” oraz mentorką.
Więcej informacji o mentorce na stronie:
